Παιδική Παγκρεατίτις Κείμενο

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η παγκρεατίτις είναι ασυνήθης στην παιδική ηλικία και αποτελεί διαγνωστικό πρόβλημα. Η αιτιολογία της στα παιδιά είναι διαφορετική από εκείνη των ενηλίκων, όπου προεξάρχει η αλκοολικής και η λιθιασικής αιτιολογίας νόσος. Οι συνήθεις αιτίες στα παιδιά περιλαμβάνουν το κοιλιακό τραύμα (23%), ανωμαλίες του παγκρεατο-χοληφόρου συστήματος (15%), πολυσυστημική νόσο (14%), φάρμακα και τοξίνες (12%), ιογενείς λοιμώξεις (10%), κληρονομικές διαταραχές (2%) και μεταβολικές διαταραχές (2%). Πάνω από 25% των περιπτώσεων η παιδική παγκρεατίτις είναι άγνωστη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το τραύμα είναι υπεύθυνο για 15-37% των περιπτώσεων.

Γενικά, η πρόγνωση στα παιδιά με οξεία παγκρεατίτιδα είναι εξαιρετική, αν και η κατάσταση επιπλέκεται με σχηματισμό ψευδοκύστεων σε 10-23% των οξέων επεισοδίων. Επιπροσθέτως, όταν συνοδεύεται από κοιλιακό τραύμα, η συχνότητα αναγνώρισης ψευδοκύστεων ανέρχεταιν σε >50%. Κατά προσέγγιση, 60% των παγκρεατικών ψευδοκύστεων προκαλούνται από τυφλό τραύμα και χρειάζονται χειρουργική επέμβαση.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Λόγω περιορισμένου αριθμού αναφορών και λανθασμένων διαγνώσεων η συχνότητα και η πραγματική επίπτωση της παγκρεατίτιδος στα παιδιά είναι άγνωστη. Οι ψευδοκύστεις επιπλέκονται με οξεία παγκρεατίτιδα σε κατά προσέγγιση 10-23% των περιπτώσεων. Η συχνότητα των παγκρεατικών ψευδοκύστεων είναι >50%, όταν συνοδεύεται από τραυματική κάκωση στην κοιλία.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Συνήθεις αιτίες της παγκρεατίτιδος περιλαμβάνουν τυφλό κοιλιακό τραύμα (σύγκρουση σε τροχαίο ατύχημα, κακοποίηση, ατύχημα σε δίκυκλο τροχαίο ατύχημα, πρόσκρουση κοιλίας στο τιμόνι), συστηματική μόλυνση (πχ παρωτίτις, οστρακιά, ιός coxackie B, μεγαλοκυτταροϊός, ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας), ανωμαλία της παγκρεατο-χοληφόρου συμβολής, δισχιδές πάγκρεας, συγγενής ανωμαλία του σφιγκτήρος του Oddi, συγγενής κύστη του χοληδόχου πόρου, χοληδοχολιθίαση.

Η χρήση ολικής παρεντερικής διατροφής, φαρμάκων (πχ αζαθειοπρίνης, τετρακυκλίνης, L-ασπαραγίνης, βαλπροϊκού οξέος, στεροειδών και ανοσοκατασταλ-τικών) και οι μεταβολικές ανωμαλίες (πχ υπερτριγλυκεριδαιμία, υπερασβεστιαιμία, κυστική ίνωση) μπορεί να προκαλέσουν παγκρεατίτιδα.

Η κληρονομική παγκρεατίτις στα παιδιά, η 2^η σε συχνότητα συγγενής παγκρεατική ανωμαλία μετά την κυστική ίνωση, χαρακτηρίζεται από μεταβολή στο μακρύ σκέλος του χρωμοσώματος 7, το οποίο παρέχει ένα ανώμαλο πρωτεϊνικό θρυψινογόνο, το οποίο προκαλεί αυτοπεψία του παγκρέατος.

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

Οι ειδικοί εξωθητικοί παράγοντες που προκαλούν παγκρεατίτιδα δεν έχουν διευκρινισθεί. Η παγκρεατίτις μπορεί να προκληθεί από πρωτοπαθή κάκωση των αδενικών κυττάρων, ως αποτέλεσμα ιογενών λοιμώξεων, φαρμάκων, ισχαιμίας και άμεσου τραυματισμού.

Η παγκρεατίτις μπορεί να αρχίσει από ρήξη του εκφορητικού συστήματος, με επακόλουθο έκκριση πεπτικών ενζύμων από τα αδενικά κύτταρα του παγκρέατος. Υπο φυσιολογικές συνθήκες τα αδενικά κύτταρα απελευθερώνουν αδρανή ένζυμα στους αθροιστικούς πόρους, τα οποία στη συνέχεια αποχετεύονται στους κύριους ή βοηθητικούς παγκρεατικούς πόρους που κενώνονται κατευθείαν στο 12/λο. Εάν συμβεί απόφραξη ή ρήξη των πόρων, οι παγκρεατικές εκκρίσεις ενεργοποιούνται στο παρέγχυμα του παγκρέατος και δίνουν έναρξη στην αυτοπεψία του παγκρεατικού ιστού.

Το διάμεσο οίδημα είναι ένα πρώϊμο εύρημα. Έξαρση της παγκρεατίτιδος μπορεί να καταλήξει σε παγκρεατική νέκρωση, απόφραξη αγγείων ή αιμορραγία από ρήξη αγγείων, σύνδρομο συστηματικής φλεγμονώδους αντίδρασης με πολυοργανική ανεπάρκεια. Συλλογές παγκρεατικών εκκρίσεων συχνά περιχαρακώνονται από κοκκιώδη ιστό για να σχηματίσουν ψευδοκύστεις, είτε μέσα είτε γειτονικά προς το πάγκρεας. Προεξαρχόντως η ψευδοκύστη εντοπίζεται στον ελάσσονα επιπλοϊκό θύλακο, όπισθεν του στομάχου. Ο στόμαχος, το 12/λο, το κόλον, το λεπτό έντερο ή το μείζον επίπλουν εφάπτονται ή αποτελούν μέρος της κάψας της ψευδοκύστεως.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Κλασσικά η παγκρεατίτις στους ενήλικες παρουσιάζεται με πόνο στο επιγάστριο με αντανάκλαση στη ράχη. Στα παιδιά τα κλινικά σημεία και συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν. Συχνότερα το παιδί με οξεία παγκρεατίτιδα παρουσιάζεται με κοιλιακό άλγος (87%), με έμετο (64%) και με ευαισθησία κοιλίας (18%). Άλλα λιγότερο συχνά κλινικά σημεία περιλαμβάνουν: πυρετό, ταχυκαρδία, υπόταση, ίκτερο, μυϊκή επιφυλακή, αναπηδώσα ευαισθησία και ελάττωση των εντερικών ήχων. Η λήψη τροφής επιδεινώνει το κοιλιακό άλγος. Οξέως πάσχοντα παιδιά κείτονται σε πλάγια θέση με κάμψη των ισχίων και των γονάτων. Ο πόνος τυπικά αυξάνει σε ένταση για 24-48 ώρες. Η κλινική πορεία της οξείας παγκρεατίτιδος ποικίλλει. Συχνά τα παιδιά χρειάζονται νοσηλεία για αναλγησία, ηρεμία εντέρου και υδρική και ηλεκτρολυτική αποκατάσταση.

Οξεία αιμορραγική παγκρεατίτις σπανίως συμβαίνει στα παιδιά. Πρόκειται για επικίνδυνη κατάσταση με θνησιμότητα που εγγίζει 50% των περιπτώσεων, λόγω shock, συνδρόμου συστηματικής φλεγμονώδους αντιδράσεως με πολυοργανική δυσλειτουργία, συνδρόμου οξείας αναπνευστικής δυσπραγίας, διάχυτης ενδαγγειακής πήξης, μαζικής αιμορραγίας εκ του γαστρεντερικού και συστηματικής ενδοπεριτοναϊκής φλεγμονής.

Τα αντικειμενικά ευρήματα που συνοδεύουν την αιμορραγική παγκρεατίτιδα περιλαμβάνουν κυανωτική απόχρωση των λαγόνων (σημείο Grey Turner) ή της περιομφαλικής περιοχής (σημείο Cullen) λόγω συσσωρεύσεως αίματος στους μεταξύ των περιτονιών χώρους του κοιλιακού τοιχώματος. Επιπρόσθετα σημεία περιλαμβάνουν πλευριτικές συλλογές, αιματέμεση, μέλαινες κενώσεις, κώμα.

Η χρονία παγκρεατίτις στα παιδιά συνοδεύεται από τραύμα, συστηματική νόσο, δυσπλασίες του παγκρεατο-χοληφόρου συστήματος και δισχιδές πάγκρεας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η συχνότερη αιτία χρονίας παγκρεατίτιδος στα παιδιά είναι η κληρονομική παγκρεατίτις. Ασθενείς με τη νόσο αυτή παρουσιάζονται τυπικά με χρόνιο κοιλιακό άλγος που είναι δύσκολο να θεραπευθεί. Οι ασθενείς αυτοί έχουν υποτροπιάζοντα επώδυνα επεισόδια στην άνω κοιλία, που συνοδεύονται με ποικίλλου βαθμού παγκρεατικές δυσλειτουργίες και έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης παγκρεατικής ανεπάρκειας, αδενοκαρκινώματος και παγκρεατικών ψευδοκύστεων.

Τα παιδιά με παγκρεατικές ψευδοκύστεις μπορεί να παρουσιασθούν με εντοπισμένο κοιλιακό άλγος και ψηλαφητή ευαίσθητη κοιλιακή μάζα ή πληρότητα της κοιλίας. Επιπρόσθετα συμπτώματα περιλαμβάνουν ίκτερο, θωρακικό άλγος, ναυτία, έμετο, ανορεξία, απώλεια βάρους, πυρετό, ασκίτη και σπανίως αιμορραγία από το γαστρεντερικό.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Εάν υπάρχει υποψία παγκρεατίτιδος, τα επίπεδα αμυλάσης και λιπάσης θα πρέπει να μετρηθούν, καθώς μπορεί να εδραιώσουν την κλινική διάγνωση. Όμως οι εξετάσεις αυτές από μόνες τους δεν είναι αξιόπιστες ούτε ανταποκρίνονται στο κόστος τους σαν διαγνωστικό εργαλείο και το μέγεθος της ενζυματικής αυξήσεως δεν σχετίζεται πάντοτε με τη σοβαρότητα της παγκρεατικής κακώσεως.

Η αύξηση των επιπέδων της αμυλάσης στα ούρα και το αίμα βοηθούν στη διάγνωση της οξείας παγκρεατίτιδος με το μέγιστο να παρατηρείται 48 ώρες μετά την έναρξη του επεισοδίου. Τα επίπεδα της αμυλάσης του ορού παραμένουν αυξημένα για 4 ημέρες περίπου, ενώ σε ποσοστό 10-15% των ασθενών με οξεία παγκρεατίτιδα είναι εντός φυσιολογικών ορίων. Αύξηση της αμυλάσης μπορεί να παρατηρηθεί και σε άλλες παθήσεις της κοιλίας, αλλά τυπικά δεν είναι τόσο υψηλές οι τιμές όσο στα επίπεδα της οξείας παγκρεατίτιδος.

Η λιπάση του ορού είναι ειδικότερη απότι η αμυλάση στην οξεία παγκρεατίτιδα και γενικά τα επίπεδα της λιπάσης παραμένουν υψηλά για 8-14 ημέρες περισσότερο από τα επίπεδα της αμυλάσης. Κατά συνέπεια όλα τα εργαστηριακά αποτελέσματα θα πρέπει να αξιολογούνται μέσα στο πλαίσιο της κλινικής εικόνας.

Άλλα εργαστηριακά ευρήματα που ανευρίσκονται σε ασθενείς με οξεία παγκρεατίτιδα περιλαμβάνουν: διαταραχή της πηκτικότητος, λευκοκυττάρωση, υπεργλυκαιμία, γλυκοζουρία, υπασβεστιαιμία και αύξηση της γ-γλουταμινικής τρανσπεπτιδάσης (γGT). Τα επίπεδα του ενεργοποιού πεπτιδίου της θρυψίνης (ΤΑP) μπορεί να καθορίσει την σοβαρότητα της παγκρεατίτιδος.

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Το υπερηχογράφημα (US) και η αξονική τομογραφία (CT) είναι οι προτιμώμενες απεικονιστικές εξετάσεις που χρησιμεύουν για να διαγνωσθεί και παρακολουθηθεί η πορεία της παγκρεατίτιδος και των παγκρεατικών ψευδοκύστεων. (Εικόνα 1) Το υπερηχογράφημα είναι η πρωταρχική εξέταση του παιδικού παγκρέατος λόγω της απουσίας ιονίζουσας ακτινοβολίας και της ικανότητας να απεικονίζει το πάγκρεας χωρίς ύπνωση.

Η αξονική τομογραφία προσφέρεται καλύτερα για την αξιολόγηση της χρόνιας παγκρεατίτιδος και των επιπλοκών της, του παγκρεατικού τραύματος (Εικόνα 2) και νεοπλασματικών καταστάσεων και χρησιμοποιείται συχνά προς περαιτέρω αξιολόγηση ανωμαλιών που ανευρίσκονται στο υπερηχογράφημα.

Τα ευρήματα της υπερηχογραφίας περιλαμβάνουν: εστιακά ή διάχυτα διογκωμένο υπόηχο ή ηχοπερατό ή οιδηματώδες πάγκρεας. Διατεταμένος παγκρεατικός πόρος, παγκρεατική μάζα, συλλογή υγρού ή περιπαγκρεατική συλλογή, απόστημα ή ψευδοκύστη με σαφώς αφοριζόμενη υπόηχη μάζα, η οποία μπορεί να είναι πολύχωρος (κυψελωτή).

Τα ευρήματα της αξονικής περιλαμβάνουν διογκωμένο αδένα με ασθενώς αφοριζόμενα όρια, περιπαγκρεατικό υγρό, περιοχές ελαττωμένης ή αυξημένης πυκνότητας ή ψευδοκύστη με ασθενώς αφοριζόμενο τοίχωμα ή κάψα και κεντρική περιοχή χαμηλής εξασθένησης. Η αξονική τομογραφία είναι καλύτερη στην αξιολόγηση της παρουσίας και της έκτασηςς της παγκρεατικής νέκρωσης και φλεγμονής του περιπαγκρεατικού λίπους.

Σημειωτέον τα απεικονιστικά ευρήματα εμφανίζονται αρχικά φυσιολογικά σε 29% των παιδιών με οξεία παγκρεατίτιδα.

Η μαγνητική τομογραφία  (MRI) είναι μία άλλη απεικονιστική εξέταση με ενδείξεις ίδιες με εκείνες της αξονικής τομογραφίας.

Η παλλίνδρομη παγκρεατο-χολαγγειογραφία (ERCP) είναι βασική στην αξιολόγηση των παγκρεατο-χοληφόρων ανωμαλιών. Υποβοηθεί στη διάγνωση διαφόρων ανωμαλιών του παγκρεατικού πόρου ή της αποφράξεως και μπορεί να χρησιμεύσει ως θεραπευτική επεμβατική μέθοδος (πχ σφιγκτηροτομή, τοποθέτηση stent).

H MRCP είναι μη επεμβατική εναλλακτική μέθοδος της ERCP, αλλά στερείται επεμβατικών θεραπευτικών ιδιοτήτων.

Η κλασσική α/φ δείχνει μη ειδικά ευρήματα που κυμαίνονται από μία διατεταμένη έλικα λεπτού εντέρου (έλικα φρουρός), ασβεστώσεις, ακτινοσκιερούς χολόλιθους, συλλογή υγρού στον αριστερό πλευροδιαφραγματικό χώρο και ασάφεια του χείλους του αριστερού ψοϊτου μυός, μέχρι αποτιτανώσεως του παγκρέατος από χρόνια ή υποτροπιάζουσα παγκρεατίτιδα.

ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Η οξεία παγκρεατίτις χαρακτηρίζεται από ενζυματική νέκρωση και φλεγμονή του παγκρέατος. Εστιακές περιοχές λιπώδους νεκρώσεως είναι διεσπαρμένες με περιοχές διάμεσης αιμορραγίας λόγω δευτεροπαθούς καταστροφής αιμοφόρων αγγείων. Σε σοβαρές περιπτώσεις, βαθιές κυανόμαυρες αιμορραγικές εστίες είναι κατεσπαρμένες μαζί με κιτρινόλευκες ωχρές περιοχές λιπώδους νεκρώσεως.

Η χρονία παγκρεατίτις χαρακτηρίζεται από μη ανατάξιμη καταστροφή του παγκρεατικού παρεγχύματος και επακόλουθη αντικατάστασή του με ινώδη ιστό.

Τα ιστολογικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν ενδοαδενική ίνωση, καταστροφή των αδενικών κυττάρων, λεμφοκυτταρική διήθηση και καταστροφή του παγκρεατικού πόρου. Οι παγκρεατικοί πόροι είναι διατεταμένοι λόγω απόφραξης των αυλών τους από πρωτεϊνικά βύσματα. Μακροσκοπικώς ο αδένας είναι σκληρός.

Οι παγκρεατικές ψευδοκύστεις είναι εντοπισμένες συλλογές παγκρεατικών εκκρίσεων περιχαρακωμένων από κοκκιώδη ιστό, ενώ στερούνται επιθηλιακής επενδύσεως. Ο στόμαχος, το 12/λο, το λεπτό έντερο, το κόλον ή το μείζον επίπλουν μπορεί να εφάπτεται ή αποτελεί μέρος της κάψας της ψευδοκύστεως.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η συντηρητική θεραπεία της οξείας παγκρεατίτιδος σκοπεύει στην επίτευξη ενυδάτωσης, αναλγησίας, παγκρεατικής ηρεμίας και αποκατάστασης της φυσιολογικής μεταβολικής ομοιόστασης του οργανισμού του ασθενούς. Αντιόξινα ή Η2-ισταμινικοί αποκλειστές είναι χρήσιμοι στην πρόληψη από τη γαστρίτιδα και στη μείωση στην όξινη έκθεση του 12/λου.

Σε σοβαρή παγκρεατίτιδα η πρόσληψη από το στόμα περιορίζεται και η παρεντερική διατροφή αρχίζει μέσα σε 3 ημέρες για να προληφθεί η καταβολική φάση.

Σε περιπτώσεις επίμονων εμέτων ή ειλεού, η τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρος ανακουφίζει από τους εμέτους, ελέγχει τον ειλεό και παρέχει παγκρεατική ηρεμία και ανακούφιση. Για την ανακούφιση από τον πόνο προτιμάται η χορήγηση μεπεριδίνης από την μορφίνη, λόγω του ελαττωμένου ρίσκου του σπασμού του σφιγκτήρος του Oddi. Η θεραπεία με αντιβιοτικά ενδείκνυται σε συστηματική μόλυνση ή σήψη.

Η οξεία παγκρεατίτις υποχωρεί σε 2-7 ημέρες μετά επαρκή ανάταξη. Σε περίπτωση χρονίας υποτροπιάζουσας παγκρεατίτιδος, συμπληρωματικά παγκρεατικά ένζυμα, ινσουλίνη, και στοιχειώδεις ή χαμηλής περιεκτικότητος σε λίπη δίαιτες είναι χρήσιμα πρόσθετα προκειμένου να μεγιστοποιήσουμε την θρεπτική υποστήριξη.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται στην αντιμετώπιση των συγγενών ανατομικών ανωμαλιών (πχ δισχιδές πάγκρεας) και άλλων επιπλοκών που συνοδεύουν την οξεία παγκρεατίτιδα (πχ παγκρεατικός ασκίτης, ενδοκοιλιακές αποστηματικές συλλογές, ψευδοκύστεις παγκρέατος).

Οι οξείες παγκρεατικές ψευδοκύστεις, διαμέτρου <5cm αντιμετωπίζονται με παρακολούθηση για 4-6 εβδομάδες, επειδή οι περισσότερες υποχωρούν αυτομάτως. Παγκρεατικές ψευδοκύστεις διαμέτρου >5cm μπορεί να χρειάζονται χειρουργική επέμβαση. Όμως η συντηρητική θεραπεία είναι αναγκαία για περίπου 4-6 εβδομάδες προκειμένου να ωριμάσει το τοίχωμα της ψευδοκύστεως. (Εικόνα 3)  Σε μία μελέτη βρέθηκε ότι οι ψευδοκύστεις διαμέτρου > 10 cm στα παιδιά συνοδεύονται από αυξημένο κίνδυνο αυτόματης ρήξης και έτσι απαιτείται έντονη και κλειστή παρακολούθηση.

Οι χρόνιες παγκρεατικές ψευδοκύστεις αντιμετωπίζονται καλύτερα με επεμβατικούς χειρισμούς, όπως FNA με τη βοήθεια CT ή US, ενδοσκοπική παροχέτευση ή εσωτερική παροχέτευση μέσω κυστεο-γαστροστομίας ή κυστο-εντεροστομίας.

Οι χειρουργικές προσεγγίσεις για εσωτερική παροχέτευση γενικά καθορίζονται από την ανατομική εντόπιση της ψευδοκύστεως. Εάν η ψευδοκύστη συμφύεται στερρώς με το οπίσθιο τοίχωμα του στομάχου εκτελείται κυστεο-γαστροστομία. (Εικόνα 4) Εάν η κύστη εντοπίζεται στην κεφαλή του παγκρέατος προτιμότερη είναι η κυστεο-12/στομία. Για άλλες κύστεις μη συμπεφημένες στο στόμαχο ή 12/λο προτιμότερη είναι η κυστεο-νηστιδοστομία. (Εικόνα 5) Η περιφερική παγκρεατεκτομή εκτελείται επί εντοπίσεως της ψευδοκύστεως  στην ουρά του παγκρέατος. (Εικόνα 6)

Η αντιμετώπιση της παγκρεατικής ψευδοκύστεως ενδοσκοπικά έχει καταστεί μία μοντέρνα τάση. Πρόσφατα στοιχεία έχουν δείξει ότι, σε έμπειρα χέρια η ενδοσκοπική θεραπεία είναι ασφαλής και αποτελεσματική. Μερικοί συγγραφείς συνιστούν ότι η ενδοσκοπική θεραπεία πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή. Η επιτυχία ανέρχεται σε 85%. Η χειρουργική επέμβαση επιφυλάσσεται για εκείνες τις περιπτώσεις που αποτυγχάνει η ενδοσκοπική θεραπεία.

Η ρήξη του παγκρεατικού πόρου ή η πιθανή ρήξη λόγω τραυματισμού του παγκρέατος με κάκωση του πόρου αντιμετωπίζεται χειρουργικά μετά αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας. Η ERCP ή η διεγχειρητική σκιαγράφηση του παγκρεατικού πόρου δεν προσφέρει πολλά στο καθορισμό της θέσεως της ρήξεως του πόρου, αλλά  κατευθύνει στην επιλογή κατάλληλης απόφασης για χειρουργική επέμβασηΗ χειρουργική αντιμετώπιση της χρονίας παγκρεατίτιδος στα παιδιά είναι αμφιλεγόμενη. Οι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνουν ανεπιτυχή συντηρητική θεραπεία, επίμονο άλγος και εξάρτηση από τα ναρκωτικά. Οι χειρουργικές επιλογές περιλαμβάνουν περιφερική παγκρεατεκτομή με Roux-y παγκρεατο-νηστιδοστομία (επέμβαση Duval), πλαγιο-πλάγια παγκρεατο-νηστιδοστομία (επέμβαση Puestow) ή ERCP σφιγκτηροπλαστική. Πρόσφατα μερικοί ασθενείς με χρόνια παγκρεατίτιδα και χρόνιο κοιλιακό άλγος αντιμετωπίζονται επιτυχώς με ολική παγκρεατεκτομή και μεταμόσχευση νησιδιοκυττάρων.

ΕΚΒΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Μη επιπλεγμένες περιπτώσεις οξείας παγκρεατίτιδος συνήθως υποχωρούν μέσα σε 2-4 ημέρες. Στην αντιμετώπιση της οξείας παγκρεατίτιδος προεξάρχει η συντηρητική υποστηρικτική θεραπεία με ενδοφλέβιο ενυδάτωση, έλεγχο του πόνου και ηρεμία του εντέρου. Η παρεντερική διατροφή μπορεί να χρειασθεί σε παρατεινόμενα επεισόδια. Η διάγνωση της αιτίας της παγκρεατίτιδος είναι σημαντικό να καθορισθεί, επειδή 9% των περιπτώσεων υποτροπιάζουν και οι περισσότερες αυτών αποδίδονται διαγνωστικά σε ιδιοπαθή αιτιολογία ή σε δομικές ανωμαλίες.

Η συχνότερη αιτία παγκρεατίτιδος στην παιδιατρική σχετίζεται με τη χορήγηση φαρμάκων. Εάν υπάρχει τέτοια υποψία θα πρέπει αμέσως να διακοπεί η χορήγηση του φαρμάκου και να ακολουθηθεί άλλος εναλλακτικός τρόπος.

Αιτιολογίες σχετιζόμενες με τραύμα, συστηματική νόσο ή ανατομικές ανωμαλίες είναι σημαντικό να προσδιορισθούν και να ακολουθηθεί η δέουσα συντηρητική ή χειρουργική θεραπεία. Η χειρουργική χρησιμοποιείται στις επιπλακείσες παγκρεατίτιδες περιλαμβανομένων της αιμορραγίας, της νεκρώσεως, του συριγγίου και της ψευδοκύστεως.

Η χειρουργική αντιμετώπιση των ψευδοκύστεων είναι άκρως επιτυχής. Η συχνότητα υποτροπής και θανάτων είναι χαμηλή. Η εσωτερική παροχέτευση συνοδεύεται από από χαμηλή υποτροπή συγκριτικά με τη διαδερμική ή ενδοσκοπική παροχέτευση.

Η ενδοσκοπική ή διαδερμική παροχέτευση των παγκρεατικών ψευδοκύστεων προεξαρχόντως εκτελούνται στους ενήλικες και επιβάλλεται περαιτέρω έρευνα και σύγκριση των τεχνικών αυτών στα παιδιά για να καθορισθεί η ιδεώδης αντιμετώπιση της νόσου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Adler D.G., Baron T.H., Davila R.E., et al. ASGE guideline: the role of ERCP in diseases of the biliary tract and the pancreas. Gastrointest Endosc. 2005;62:1-8.

2. Bellin M.D., Carlson A.M., Kobayashi T., et al. Outcome after pancreatectomy and islet autotransplantation in a pediatric population. J Pediatr Gastroenterol Nutr.  2008;47:37-44.

3. Benifla M., Weizman Z. Acute Pancreatitis in Childhood: Analysis of Literature Data. J Clin Gastroenterol. 2003;37:169-172.

4. Burnweit C., Wesson D., Stringer D., Filler R. Percutaneous drainage of traumatic pancreatic pseudocysts in children. J Trauma.  1990;30:1273-1277.

5. Ford E.G., Hardin W.D., Mahour G.H., Woolley M.M. Pseudocysts of the pancreas in children. Am Surg. 1990;56:384-387.

6. Graham K.S., Ingram J.D., Steinberg S.E., Narkewicz M.R. ERCP in the management of pediatric pancreatitis. Gastrointest Endosc. 1998;47:492-495.